Ιουλία Πιτσούλη
Μπορούμε πράγματι να πηδήξουμε στο παρελθόν ή στο μέλλον; Είναι δυνατά τα ταξίδια στο χρόνο; Τι λένε οι επιστήμονες και γιατί κάποιοι συνδέουν τους χρονοταξιδιώτες με τις εμφανίσεις ΑΤΙΑ;
Είναι δυνατά τα ταξίδια στο χρόνο ; Μπορούμε πράγματι να κατασκευάσουμε μια χρονομηχανή και να ταξιδέψουμε με αυτήν στο παρελθόν ή στο μέλλον; Αυτού του τύπου τα ερωτήματα έχουν απασχολήσει πρώτους απ’ όλους τους συγγραφείς διηγημάτων επιστημονικής φαντασίας και τους σεναριογράφους σχετικών ταινιών. Στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ταινία «Επαφή» (που σας συστήνω ένθερμα να δείτε –υπάρχει στα βιντεοκλάμπ-) η Τζόντι Φόστερ υποδύεται μια ερευνήτρια που ανήκει στο πρόγραμμα SETI ,αναζήτησης εξωγήινης νοημοσύνης. Εργάζεται εντατικά και ακαταπόνητα μέχρι που συλλαμβάνει ένα σήμα από το διάστημα. Από εκεί και πέρα η δράση ξετυλίγεται με ραγδαίο ρυθμό μέχρι που η ηρωίδα της ταινίας φτάνει να βιώσει μια ξεχωριστή εμπειρία περνώντας σε άλλη διάσταση. Αυτό το πέρασμα δεν διαφέρει ουσιαστικά από το ταξίδι στο χρόνο. Σύμφωνα με μια επιστημονική θεωρία υπάρχουν στο σύμπαν κάποιες «πύλες» απ’ όπου μπορεί κάποιος να μεταβεί στην άλλη άκρη του σύμπαντος ή ακόμα και σε άλλη χρονική στιγμή ταξιδεύοντας στο απώτατο παρελθόν ή στο μακρινό μέλλον. Από αυτές ακριβώς τις πύλες πολλοί θεωρούν ότι εισέρχονται και οι επισκέπτες από το διάστημα φτάνοντας στον πλανήτη μας. Έτσι ξεπερνιέται το πρόβλημα της απόστασης ισχυρίζονται οι υποστηρικτές των Αγνώστου Ταυτότητας Ιπταμένων Αντικειμένων , απαντώντας στους αστρονόμους που αρνούνται την πιθανότητα να δεχόμαστε επισκέψεις από εξωγήινους . Το επιχείρημα των αστρονόμων στηρίζεται στις μέχρι τώρα γνώσεις μας σύμφωνα με τις οποίες αποκλείεται η πιθανότητα ύπαρξης νοήμονος ζωής στο ηλιακό μας σύστημα . Αν υπάρχουν εξωγήινοι ,λένε, τότε αυτοί θα κατοικούν σε πολύ μακρινούς πλανήτες και θα χρειάζονταν έτη φωτός για να φτάσουν στη Γη. Κι όμως αν υπάρχουν οι περίφημες «σκουληκότρυπες» τέτοια μακρινά ταξίδια στο χώρο ή και στο χρόνο μπορούν να πραγματοποιηθούν σε ελάχιστα λεπτά .
Αλλάζοντας Χωρόχρονο
Η ταπεινή λέξη «σκουληκότρυπες» είναι το παρατσούκλι που έχει δοθεί από τους ίδιους τους επιστήμονες σε ένα φαινόμενο που αν επαληθευτεί η ύπαρξή του θα ανατρέψει πολλά από όσα ξέρουμε για τη φύση του χωρόχρονου. Μη φανταστείτε πως θα μπορούσατε να συναντήσετε αυτές τις σκουληκότρυπες κάπου μέσα στη γη . Η θέση τους είναι στο διάστημα αν και μερικές υπερμικροσκοπικές σκουληκότρυπες εμφανίζονται και στη γη . Ο απλούστερος τρόπος για να τις περιγράψει κάποιος είναι πως πρόκειται για οπές που συνδέουν δυο διαφορετικά σημεία του σύμπαντος -άσχετα πόσο ιλιγγιώδης είναι η απόσταση που τα χωρίζει -ή δυο διαφορετικές χρονικές στιγμές άσχετα αν είναι παρελθούσες ή μελλοντικές. Πρόκειται για ένα φαινόμενο του οποίου η ύπαρξη δεν έχει αποδειχθεί αλλά αποτελεί ένα θεωρητικό μοντέλο που προκύπτει από σύνθετους μαθηματικούς υπολογισμούς.«Μην επιχειρήσετε να φανταστείτε πώς μπορεί να είναι μια οπή του χωρόχρονου ,γιατί θα σας πιάσει πονοκέφαλος επειδή κάτι τέτοιο ξεπερνά τον τρόπο που έχουμε μάθει να σκεπτόμαστε εδώ στον τρισδιάστατο κόσμο μας» λέει ο Τζόφρεϋ Λάντις ,φυσικός του Ινστιτούτου Αεροδιαστημικής της ΝΑΣΑ. Αν πάντως θέλετε να καταλάβετε πως περίπου είναι μια τέτοια οπή φανταστείτε ότι ζούμε σε ένα σύμπαν δύο διαστάσεων, σαν να είναι σχεδιασμένο πάνω σε ένα χαρτί. Εάν τώρα θα θέλατε να πάτε από ένα σημείο σε ένα άλλο ο συντομότερος δρόμος θα ήταν μια ευθεία γραμμή. Αν όμως λυγίζατε το χαρτί και κάνατε μια τρύπα στο επάνω μέρος του και μια αντίστοιχη στο κάτω τότε η ευθεία δεν θα ήταν ο συντομότερος δρόμος αλλά το πέρασμα από αυτή την τρύπα που φέρνει σε άμεση επικοινωνία το πάνω και το κάτω μέρος του χαρτιού.Ένα άλλο παράδειγμα που χρησιμοποιούν συχνά οι ασχολούμενοι με τις οπές στο χωρόχρονο είναι αυτό του μήλου και του σκουληκιού. Φανταστείτε ,λένε , μια μύγα πάνω σε ένα μήλο. Ο μόνος τρόπος για να πάει από την άλλη πλευρά του είναι ο μακρύς δρόμος πάνω από την καμπύλη επιφάνεια του φρούτου. Αλλά ένα σκουλήκι μπορεί να σκάψει τούνελ μέσα στο μήλο συντομεύοντας σημαντικά το ταξίδι.Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν πως τέτοιου είδους τρύπες υπάρχουν διάσπαρτες στο σύμπαν επιτρέποντας τα ταξίδια στο χώρο και στο χρόνο . Βέβαια ,το ζήτημα είναι να μπορέσουμε να τις εντοπίσουμε και να φτάσουμε ως αυτές τις «μηχανές του χρόνου». Αλλά αν είναι τόσο δύσκολο να εντοπίσουμε μια τέτοια οπή στο χωρόχρονο μήπως θα μπορούσαμε να την κατασκευάσουμε εμείς; Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν κάτι τέτοιο αλλά επισημαίνουν ότι θα απαιτούσε τρομακτικές ποσότητες ενέργειας . Μερικοί υποστηρίζουν πως θα χρειαζόταν επίσης και η υπερσυμπυκνωμένη μορφή της ύλης έτσι όπως ήταν στα πρώτα δευτερόλεπτα της δημιουργίας του σύμπαντος. Κάτι τέτοιο προφανώς βρίσκεται εκτός των σημερινών δυνατοτήτων του ανθρώπου.
Επισκέπτες και Μηνύματα από το Μέλλον
Από μια άποψη πάντως, το ταξίδι στο χρόνο είναι όχι μόνο εφικτό αλλά και αναπόφευκτο. Το κάνουμε όλοι ,κάθε στιγμή καθώς μετακινούμεθα σταθερά, δευτερόλεπτο το δευτερόλεπτο προς το μέλλον . Ταξιδεύουμε επίσης και προς το παρελθόν μέσα από τις αναμνήσεις μας . Μπορούμε όμως να κάνουμε ένα πλήρες άλμα και να βρεθούμε όχι μόνο με τη σκέψη αλλά και με το σώμα μας σε μια άλλη χρονική στιγμή ; Για πολλούς ερευνητές ΑΤΙΑ κάτι τέτοιο ήδη συμβαίνει :μπορεί να μην ταξιδεύουμε εμείς οι ίδιοι ωστόσο δεχόμαστε επισκέψεις από το μέλλον . Οι επισκέπτες μας δεν είναι εξωγήινοι αλλά γήινοι ,μελλοντικοί κάτοικοι του πλανήτη μας που θα έχουν φτάσει σε ένα υψηλό επίπεδο τεχνολογίας καταφέρνοντας να ταξιδεύουν στο χρόνο και να μας επισκέπτονται από το μέλλον με τα παράξενα σκάφη τους που δεν είναι διαστημικά σκάφη αλλά χρονομηχανές. Αυτού του τύπου οι θεωρίες έχουν αρκετούς υποστηρικτές αλλά φυσικά δεν βρίσκουν σύμφωνη την επιστημονική κοινότητα . Για τους επιστήμονες πάντως είναι απόλυτα αποδεκτή η ιδέα της ρευστότητας και της σχετικότητας του χρόνου που μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικού για κάθε ένα . Υπάρχει ο υποκειμενικός χρόνος , ο ψυχολογικός χρόνος και ο χρόνος που εξαρτάται από την ταχύτητα της κίνησής μας . Για εκείνους που κινούνται ταχύτερα ο χρόνος κυλά πιο αργά απ’ ότι για τους βραδυκίνητους. Ό,τι είναι για κάποιον που παραμένει ακίνητος ένα έτος , για κάποιον που ταξιδεύει με την ταχύτητα του φωτός είναι μόλις μερικά λεπτά! Η θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν ακριβώς αυτό το παράδοξο φαινόμενο περιγράφει.
Η Αντιστροφή του Χρόνου
Υπάρχουν όμως κι άλλα παράδοξα φαινόμενα στο χώρο της φυσικής. Όπως η θεωρία του Γκρέγκορι Μπένφορντ του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας που θεωρεί ότι αν δεν μπορούμε να μεταφερθούμε αυτοπροσώπως στο μέλλον ή στο παρελθόν μπορούμε ωστόσο να ανταλλάξουμε μηνύματα μέσω ενός ιδιότυπου τηλέγραφου ταχυονίων. Τα ταχυόνια είναι υποθετικά σωματίδια που μπορούν να ταξιδεύουν πιο γρήγορα από το φως. Έτσι μια δέσμη ταχυονίων προσαρμοσμένη στον κώδικα Μορς θα μπορούσε να μεταφέρει μηνύματα από και προς το παρελθόν και το μέλλον. Όλα αυτά ,βέβαια, θα είχαν κάποιο νόημα εφόσον οι αποδέκτες του μηνύματος είχαν επίσης έναν αντίστοιχο πομπο- δέκτη και ήταν σε θέση να διαβάζουν τα σήματα Μόρς.Μια άλλη ενδιαφέρουσα θεωρία είναι αυτή για το βέλος του χρόνου που μπορεί να αντιστραφεί. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι θεωρητικά τουλάχιστον είναι δυνατόν να αντιστραφεί η ροή του χρόνου και το μέλλον να προηγείται του παρελθόντος. «Κάπου στο σύμπαν» γράφει ο Πήτερ Κόβενεϋ καθηγητής φυσικής στο πανεπιστήμιο της Ουαλίας, «μπορεί ο χρόνος να ρέει κατά την αντίθετη φορά . Σε έναν τέτοιο κόσμο οι άνθρωποι βγαίνουν από τον τάφο,χάνουν τις ρυτίδες τους ,επιστρέφουν στη νεανική τους ηλικία ,στην εφηβική ,την παιδική και τελικά ξαναγίνονται έμβρυα στη μήτρα. Σ’ έναν τέτοιο κόσμο τα αρώματα θα συμπυκνώνονταν μυστηριωδώς μέσα σε μπουκάλια ,οι κυματισμοί μέσα σε μια λιμνούλα θα συνέκλιναν για να εκτοξεύσουν έξω από τα νερά την πέτρα που κάποιος πέταξε, ένα σκισμένο και ζαρωμένο κομμάτι ελαστικό θα διαστελλόταν και θα έκλεινε από μόνο του στη μορφή ενός μπαλονιού και το φως θα ακτινοβολούσε από τα μάτια ενός αστρονόμου για να συμπυκνωθεί πάνω στα άστρα. Κάτι τέτοιο είναι πολύ απίθανο πάντως να συμβεί στη Γη. Εδώ ,το βέλος του χρόνου ταξιδεύει σταθερά από το παρελθόν προς το μέλλον ,τουλάχιστον σε εξωτερικό επίπεδο. Γιατί στο επίπεδο της ανθρώπινης συνείδησης ο χρόνος μπορεί να νικηθεί. Μπορεί να αντιστραφεί ,να υπερσκελισθεί ακόμα και να σταματήσει. Οι υπερβατικές εμπειρίες είναι αυτό ακριβώς το σταμάτημα του χρόνου ,η κατάλυσή του από την παρουσία της αιωνιότητας. Κι αυτό καμιά χρονομηχανή δεν θα μπορούσε να μας το εξασφαλίσει.
ΜΟΤΟ
Οι μυστηριώδεις σκουληκότρυπες είναι οι χρονομηχανές της φύσης;
- Η ευθεία δεν είναι πάντα η συντομότερη οδός. Υπάρχει και η …οπή του χωρόχρονου που μπορεί να μας ταξιδέψει στα πέρατα του σύμπαντος και του χρόνου.
- Η σχετικότητα του χρόνου, που αποδείχθηκε από τον Αϊνστάιν ,αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο στους συλλογισμούς για τα ταξίδια στο χρόνο.
- Αρκετοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα ΑΤΙΑ δεν είναι παρά χρονομηχανές με επισκέπτες από το μέλλον.
- Το ταξίδι στο χρόνο είναι πολύ πιθανό να είναι εξαιρετικά οδυνηρή εμπειρία για το σώμα .