Της Ιουλίας Πιτσούλη
Πώς να διατηρείτε την εσωτερική σας ειρήνη ακόμα κι όταν τα πράγματα δεν γίνονται όπως τα θέλετε. Όταν έρχεστε αντιμέτωποι με μικρές λύπες ή μεγάλες τραγωδίες υπάρχουν πάντα τρόποι να διατηρήσετε την εσωτερική σας ευστάθεια. Μάθετέ τους.
Και ξαφνικά εκεί που βαδίζετε στο μονοπάτι της ζωής πέφτει ένας κεραυνός εν αιθρία: έρχεστε αντιμέτωποι με το απρόοπτο, την αναποδιά, την κακοτυχία. Μπορεί να είναι η διάλυση μιας σχέσης ή ενός γάμου. Μια ασθένεια. Απόλυση από τη δουλειά, μια μεγάλη οικονομική κρίση, ένα ατύχημα, μια έξωση ή μια απώλεια σε οποιοδήποτε τομέα της ζωής. Ό,τι κι αν είναι έρχεται σαν ένα δυσάρεστο ξύπνημα δημιουργώντας ένα ρήγμα στην ηρεμία καθώς φέρνει μαζί του μια αναπάντεχη ανατροπή της καθημερινότητας.
Μικρές και μεγάλες καταστροφές. Όλοι είμαστε εκτεθειμένοι στη δυσάρεστη επιρροή τους. Αλλά δεν αντιδράμε όλοι με τον ίδιο τρόπο. Σε μερικούς, οι κακοτυχίες της ζωής επιδρούν όπως το κοίταγμα της μυθικής Μέδουσας: τους πετρώνουν και τους ακινητοποιούν. Καθηλώνονται από τον πόνο και το φόβο και δεν μπορούν να ξαναβρούν το βήμα τους. Λες και το ρολόι της ζωής τους σταμάτησε στο δυσάρεστο συμβάν. Υπάρχουν όμως κι εκείνοι που δεν αφήνουν τις αναποδιές να τους γονατίσουν. Πονάνε κι αυτοί σίγουρα, όμως η ορμή της ψυχής τους είναι μεγάλη. Δεν τους αφήνει να ακινητοποιηθούν και να βουλιάξουν στον πόνο σαν να τους ρουφάει κινούμενη άμμος. Είναι οι άνθρωποι – φωτεινά παραδείγματα που έχουν περίσσευμα κουράγιου και έμφυτης αισιοδοξίας. Διαθέτοντας αξιοθαύμαστη αντοχή και εσωτερική δύναμη καταφέρνουν πράγματι να αναγεννώνται από τις στάχτες τους. Τα καλά νέα είναι πως ακόμα κι αν δεν είμαστε γεννημένοι αισιόδοξοι, όλοι μας μπορούμε να κάνουμε υπερβάσεις. Συχνά αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια μικρή προθυμία εκ μέρους μας και μια δόση ενθάρρυνσης και συμπαράστασης από το περιβάλλον μας. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν πάντα τρόποι για να διατηρούμε την εσωτερική μας ευστάθεια. Ας δούμε μερικούς από αυτούς.
- Αναπνεύστε Συνειδητά. Η αναπνοή είναι το πρωταρχικό νήμα που μας συνδέει με τη ζωή. Κι αυτό που αφήνουμε τελευταίο. Ακόμα κι αν όλα τα άλλα χαθούν όσο διατηρούμε την ικανότητά μας να αναπνέουμε η ελπίδα δεν χάνεται. Πρόκειται για ένα πραγματικό στήριγμα στις δύσκολες στιγμές όχι μόνο εξαιτίας της παρατήρησης του Καρτέσιου «Όσο αναπνέω, ελπίζω» αλλά και για τη δυνατότητα που μας δίνει να αδειάζουμε το νου μας από όλα τα αρνητικά συναισθήματα. Η γιόγκα της Ανατολής, η ολοτροπική αναπνοή της Δύσης καθώς και οι διάφορες αναπνευστικές τεχνικές όλες αποκαλύπτουν πώς η αναπνοή μας μπορεί να συντηρήσει στη ζωή το σώμα μας αλλά και να στηρίξει το νου μας. Στην ουσία είναι κάτι που το ξέρουμε όλοι εξ ενστίκτου. «Το μόνο που είχα ήταν η αναπνοή μου. Δεν μπορούσα να κινηθώ, υπήρχε σκοτάδι και πολύς φόβος. Οι ώρες έμοιαζαν αιωνιότητα. Αισθανόμουν να βουλιάζω στο τίποτα μέχρι που ξαφνικά ο νους μου στράφηκε στην αναπνοή μου. Παρακολουθούσα τον αέρα που έμπαινε κι έβγαινε από τα ρουθούνια μου και δεν σκεφτόμουν τίποτα άλλο, παρά μόνο αυτό. Και σιγά – σιγά ο φόβος άρχισε να υποχωρεί και στη θέση του ένιωθα να απλώνεται μέσα μου μια παράξενη γαλήνη» είχε πει ένα από τα θύματα των σεισμών του 99 στην Αθήνα. Μια κοπέλα που είχε παραμείνει εγκλωβισμένη στα ερείπια για δυο μέρες. Θυμηθείτε: ειδικά όταν βρισκόμαστε σε πραγματικά δύσκολη θέση αναγκασμένοι να υποστούμε κάτι δυσβάσταχτο ή ακόμα κι αν είμαστε δεμένοι χειροπόδαρα η αναπνοή μας είναι πάντα εκεί για να θυμίζει στο νου μας ότι δεν χάθηκαν όλα κι ότι είμαστε ακόμα ζωντανοί.
- Φροντίστε το σώμα σας. Όταν οι άλλοι τομείς της ζωής δυσλειτουργούν, αν οι σχέσεις σας ή η ψυχική σας διάθεση λ.χ. είναι σε άσχημη καμπή, ή αν έχετε περάσει ένα έντονο σοκ τότε η φροντίδα του σώματός σας μπορεί να σας προσφέρει ανακούφιση. Αλλάξτε διατροφή, επιλέγοντας ελαφρά και θρεπτικά φαγητά. Κάντε ένα ζεστό, χαλαρωτικό μπάνιο, ζητήστε από κάποιον να σας κρατήσει αγκαλιά και να σας χαϊδέψει, κάντε ένα χαλαρωτικό μασάζ, ή προσφέρετε στον εαυτό σας κάποιες συνεδρίες αρωματοθεραπείας, ρεφλεξολογίας ή σιάτσου. Με λίγα λόγια κάντε κάτι καλό για το σώμα σας. Η κατακόρυφη άνοδος της σωματικής ευεξίας θα συμπαρασύρει και την ψυχική σας διάθεση.
- Αλλάξτε Περιβάλλον. Το εξωτερικό περιβάλλον παίζει συχνά καθοριστικό ρόλο. Όταν τα πράγματα παίρνουν άσχημη τροπή, όταν νιώθετε την κατάθλιψη να σας χτυπά την πόρτα, η αλλαγή περιβάλλοντος μπορεί να σας δώσει την αναγκαία ώθηση για να κρατήσετε το ηθικό σας ψηλά. Μερικές φορές ακόμα και το να αλλάξουμε δωμάτιο μπορεί να μας μετατοπίσει ψυχικά. Όμως όταν μιλάμε για αλλαγή περιβάλλοντος δεν εννοούμε απαραίτητα τη μετατόπιση στο χώρο. Ίσως αυτό που πραγματικά χρειάζεται είναι να αλλάξουμε συντροφιά αποφεύγοντας ορισμένους ανθρώπους ή ακόμα και τα χρώματα που φοράμε ή το είδος μουσικής που συνηθίζουμε να ακούμε. Συχνά, είναι κάποια από αυτά που ενισχύουν τις μαύρες σκέψεις μας και δεν μας διευκολύνουν να προχωρήσουμε για να επαναδιεκδικήσουμε τη χαρά της ζωής.
- Δείτε τη Μεγάλη Εικόνα. Συνήθως ο πόνος και η δυστυχία είναι θέμα κλίμακας. Αν και φαίνεται να μην εξαρτάται από μας, στην ουσία είμαστε εμείς οι ίδιοι που αποφασίζουμε γι αυτή την κλίμακα ανάλογα με την έκταση που θα δώσουμε σ’ ένα συμβάν. Όσο πιο απασχολημένοι είμαστε με τον εαυτό μας, όσο πιο πολύ νομίζουμε ότι είμαστε το κέντρο του κόσμου, τόσο μεγαλύτερος θα μας φαίνεται ο πόνος μας. Αν, όμως, επιχειρήσουμε να δούμε τη μεγάλη εικόνα, τον εαυτό μας με το όποιο πρόβλημά του όχι ξεκομμένο αλλά μέσα στον κόσμο, θα δούμε τα ατομικά μας προβλήματα να μικραίνουν καθώς τα κοιτάμε από την κλίμακα του σύμπαντος και της αιωνιότητας. Αλλά ακόμα κι αν δεν σας είναι εύκολο «να δείτε τη γη και το πρόβλημά σας από ψηλά» κάντε κάτι πιο απλό: Κάθε φορά που ένα πρόβλημα θα θελήσει να μονοπωλήσει το νου και την καρδιά σας αναλογιστείτε: «τι σημασία θα έχει αυτό στη ζωή μου σε πέντε μήνες; Πως θα νιώθω γι αυτό του χρόνου τέτοια μέρα, ή σε δέκα χρόνια ;» Θα δείτε πόσο γρήγορα θα ξεχωρίσουν τα ουσιώδη από τα επουσιώδη και πόσο θα μικρύνουν όλα όσα σήμερα φαίνονται τεράστια βουνά που σας κρύβουν τον ήλιο.
- Φτιάξτε μια κασέτα ή ένα CD με επιβεβαιώσεις. Ο καλύτερος γιατρός είναι εντός! Εμείς οι ίδιοι ξέρουμε καλύτερα από κάθε άλλον τι χρειαζόμαστε, τι μας ανεβάζει ψυχικά και ποια είναι τα λόγια ενθάρρυνσης που μας αγγίζουν περισσότερο. Ε λοιπόν πείτε τα εσείς στον εαυτό σας! Ηχογραφήστε μια κασέτα με θετικές επιβεβαιώσεις, αισιόδοξες δηλώσεις και εμψυχωτικά μηνύματα. Ακούτε την κάθε πρωί και κάθε βράδυ πριν κοιμηθείτε. Αν έχετε γουόκμαν ακούστε την ακόμα και την ώρα του ύπνου. Έτσι τα ευεργετικά μηνύματα θα περάσουν βαθύτερα στο υποσυνείδητό σας μεταβάλλοντας την ψυχική σας διάθεση.
- Υποκριθείτε! Ακόμα κι αν νιώθετε ότι είστε στην αρχή του τούνελ κι ο δρόμος μπροστά είναι μακρύς και σκοτεινός, εσείς συμπεριφερθείτε σαν να έχετε ήδη βγει έξω στο φως. Φερθείτε σαν να έχετε πραγματική αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία και θα διαπιστώσετε ότι θα αρχίσετε να τα νιώθετε στ’ αλήθεια. Στο κάτω – κάτω από το να παίζετε το θύμα και του μισοκακόμοιρο είναι πολύ καλύτερα να παίζετε το λεοντόκαρδο. Βλέπετε, στη δεύτερη περίπτωση οι επιλογές σας σίγουρα θα είναι θετικές και δυναμικές έστω και αν τις κάνετε μόνο και μόνο για να υπηρετήσετε τις … ανάγκες του ρόλου σας. Σύντομα αυτό που ξεκινά σαν μια τεχνητή δύναμη και χαρά θα αποκτήσει αληθινή υπόσταση μέσα σας.
- Χαμογελάστε. Οι νευροφυσιολόγοι έχουν πειστεί πως όσα συμβαίνουν στον ψυχικό μας κόσμο αντανακλώνται με διάφορους τρόπους και στο σώμα μας. Ταυτόχρονα, όμως, συμβαίνει και η αντίστροφη διαδικασία. Όσα συμβαίνουν στο σώμα μας έχουν αντίκτυπο στην ψυχολογική μας κατάσταση. Για να διαπιστώσετε μόνοι σας πόσο αληθινό είναι αυτό ακόμα και στις πιο μικρές λεπτομέρειες κάντε ένα απλό πείραμα. Καθώς διαβάζετε αυτές τις γραμμές σφίξτε τα χείλια, σμίξτε τα φρύδια, μισοκλείστε τα μάτια και πάρτε μια μοχθηρή έκφραση. Πώς νιώθετε; Και τώρα συνεχίζοντας να διαβάζετε , ξεσφίξτε τα φρύδια και υψώστε τα προς τα πάνω και ταυτόχρονα χαμογελάστε πλατιά. Εάν όντως το κάνατε θα διαπιστώστε από πρώτο χέρι πόσο συνδεδεμένες είναι οι εκφράσεις μας με την «ατμόσφαιρα» που επικρατεί μέσα μας. Γι αυτό ακόμα κι αν δεν έχετε λόγο να χαμογελάτε, εσείς κάντε το. Επίτηδες. Συστηματικά και συνειδητά. Τα σήματα που θα λαμβάνει ο εγκέφαλός σας – από το έστω προσποιητό χαμόγελό σας – θα τα μεταφράσει σε ηλεκτροχημικές απαντήσεις που θα σας προσφέρουν ανακούφιση και θα βελτιώσουν τη διάθεσή σας. Επιπλέον, θα αρχίσετε να εισπράττετε και αντίστοιχη θετική ανταπόκριση από το περιβάλλον σας. Χαμογελάστε στη ζωή και θα σας χαμογελάσει κι αυτή.
- Φτιάξτε ένα Βιβλίο Επαίνων. Θυμηθείτε τα καλά λόγια που σας έχουν πει κατά καιρούς και καταγράψτε τα. Κάντε το ίδιο και για όσα θα ακούτε από δω και στο εξής. Αλλά και για όσα θετικά λέτε εσείς οι ίδιοι στον εαυτό σας. (Που και που όλοι επιβραβεύουν με αληθινό ενθουσιασμό τον εαυτό τους ακόμα και εκείνοι που κάνουν την αυστηρότερη αυτοκριτική.) Μη σας ξενίζει η ιδέα. Εφόσον την εφαρμόσετε θα διαπιστώσετε πόσο ενθαρρυντικά μπορεί να λειτουργήσει στις περιόδους που αισθάνεστε ότι η ζωή, οι άλλοι και ο εαυτός σας είναι σκέτη απογοήτευση. Θα διαπιστώσετε επίσης πως έστω κι αν έρχεστε αντιμέτωποι με ατυχίες ή αποτυχίες υπάρχουν παράλληλα ένα σωρό λόγοι αλλά και άνθρωποι για τους οποίους η ύπαρξή σας μετράει. Εμπλουτίστε το βιβλίο των επαίνων με έναν κατάλογο αυτών που θεωρείτε προσόντα, αρετές, δεξιότητες και ταλέντα σας. Αναγνωρίστε τα στον εαυτό σας. Είναι τα εφόδιά σας και ο πλούτος σας στις περιόδους που η ζωή εμφανίζεται να τσιγκουνεύεται απέναντί σας.
- Οραματιστείτε. Συχνά, όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με το δυσάρεστο παρασυρόμαστε να πιστέψουμε ότι θα κρατήσει μια αιωνιότητα. Εκτός από σπάνιες εξαιρέσεις τα πράγματα πάντα φτιάχνουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Αλλά γιατί να περιμένετε; Φτιάξτε τα πρώτοι εσείς. Ζωγραφίστε τα στο μυαλό σας. Οραματιστείτε πώς θα θέλατε πραγματικά να είναι η ζωή σας. Πάρτε χαρτί και μολύβι και γράψτε την «Ιδανική Ημέρα». Καταγράψτε τις λεπτομέρειες σαν να κρατάτε ημερολόγιο και αναφέροντας όλα όσα κάνετε από το πρωί που θα ξυπνήσετε ως τα όνειρα που θα ονειρευτείτε το βράδυ που θα κοιμηθείτε ολοκληρώνοντας αυτή την υπέροχη ημέρα. Πώς θα θέλατε να είστε, πού θα θέλατε να βρίσκεστε, με ποιους, τι να κάνετε; Βάλτε χρώματα, ήχους, οσμές, και κάντε τις εικόνες όσο πιο ζωντανές μπορείτε. Αφού τα καταγράψετε σημειώστε επίσης πότε θα θέλατε να συμβούν όλα αυτά και φυλάξτε κάπου το χαρτί. Όταν το βρείτε μετά από καιρό θα διαπιστώσετε με έκπληξη ότι πολλά από όσα έχετε περιγράψει επαληθεύτηκαν! Αν πραγματικά το επιθυμείτε ο υποσυνείδητος νους σας θα σας οδηγήσει σε εκείνες τις επιλογές που θα σας φέρουν προς το στόχο σας.
- Επικοινωνήστε και συνδεθείτε. Ο πόνος μας, όποια εξωτερική μορφή κι αν παίρνει, είναι κατά βάθος μια αίσθηση μοναξιάς. Αυτή η μοναξιά γεννά την αποθάρρυνση και την κατάθλιψη. Συνεπώς η καλύτερη θεραπεία για την κατάθλιψη είναι το γεφύρωμά μας με τους άλλους ανθρώπους. Σηκώστε το τηλέφωνο, κάντε μια επίσκεψη, συναντηθείτε με κάποιους αγαπητούς φίλους. Επιδιώξτε να επικοινωνήσετε και να συνδεθείτε με τους άλλους. Η μεγαλύτερη παρηγοριά που μπορεί να προσφέρουμε μεταξύ μας τα ανθρώπινα πλάσματα είναι αυτή καθαυτή η ενεργός παρουσία μας. Η μεταξύ μας επαφή. Η δύναμή της είναι ακαταμάχητη γι αυτό και ο Ιησούς είχε πει: «όπου δυο, κι εγώ τρεις».
- Διαβάστε Εμπνευσμένα Έργα. Ο καλός λόγος είναι σαν βάλσαμο στην πληγή. Αναζητήστε αυτά τα καλά λόγια. Υπάρχουν γραμμένα σε βιβλία που μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης και πραγματική τροφή για την ψυχή σας. Βρείτε εκείνο το είδος που μιλάει περισσότερο στην καρδιά σας και αφοσιωθείτε στην ανάγνωσή του. Για άλλους είναι η Καινή Διαθήκη, για άλλους τα βιβλία αυτοεξέλιξης του τύπου «Κέρδισε τη Ζωή και την Ευτυχία» και για άλλους η καλή λογοτεχνία και η ποίηση, να όπως για παράδειγμα τα ποιήματα του Νικηφόρου Βρεττάκου. Αν δεν τα έχετε διαβάσει αναζητήστε τα. Είναι πλημμυρισμένα από καλοσύνη και γλυκύτητα και μπορούν πραγματικά να σας δώσουν έμπνευση.
- Αρπαχτείτε από το Θεό. Το έσχατο καταφύγιο, το αληθινό μας στήριγμα είναι πάντα Εκείνος. Όσες ανατροπές κι αν γνωρίσει η ζωή μας, όσα πισωγυρίσματα, όσες δυστυχίες και συμφορές, αρκεί να στραφούμε στο Θεό για να συνδεθούμε με την Πηγή της άπειρης δύναμης. Όταν η ψυχή μας γέρνει επικίνδυνα είναι η δική Του ευστάθεια που τη στηρίζει. Με ανεξιχνίαστους και μυστηριώδεις τρόπους το άγγιγμα του απείρου γεννά ξανά μέσα μας την ορμή για ζωή. Τη βεβαιότητα πως δεν τέλειωσαν όλα. Και πως πάντα μετά το πιο πυκνό σκοτάδι ακολουθεί το πιο μεγαλόπρεπο, το πιο λαμπρό ξημέρωμα. Καλωσορίστε το Θαύμα στη ζωή σας. Το δικαιούστε, εξαιτίας του ποιοι είστε πραγματικά!